Η "Πρώτη είδηση" σας εύχεται καλή Σαρακοστή, καλή Αποκριά και του χρόνου με υγεία.
Ήθη, Έθιμα.
Λαογραφία, Μουσική Παράδοση.
Δρώμενα σκωπτικά Μουσικό video με την Βωμολοχία που στις μέρες των Απόκρεων
και σε πολλές περιοχές της χώρας υπήρχε, υπάρχει, και θα υπάρχει...
Απόκριες σήμαινε πάντα ελευθεριότητα και κατάργηση των ορίων,κι αυτό
αποδίδεται σήμερα στους εορτασμούς με σκωπτικά δρώμενα γεμάτα βωμολοχίες,
άσεμνα τραγούδια και πειράγματα που έχουν
βαθιές διονυσιακές ρίζες.
Προετοιμασία και άναμμα της Ντερβένας…
Οι Ντερβένες (μεγάλες φωτιές) είναι ένα παλιό, προχριστιανικό έθιμο με πολύ βαθιές ρίζες, που ανάγονται στην πυρολατρεία των αρχαίων χρόνων.
Πρόκειται για κλασσική περίπτωση ειδωλολατρικών εκδηλώσεων που από τα πανάρχαια χρόνια πέρασαν στη Χριστιανική θρησκεία και έφτασαν μέχρι τις μέρες μας. Είναι πολύ γνωστό ότι με τη μαζική συρροή των ειδωλολατρών στο Χριστιανισμό εισέδυσαν και πολλά παγανιστικά (ειδωλολατρικά) στοιχεία στη Χριστιανική θρησκεία, που όμως αφομοιώθηκαν από τη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας και έτσι αυτά συνδέθηκαν με τις χριστιανικές γιορτές. Πήραν, δηλαδή, ένα χριστιανικό περιεχόμενο και σπέιαησαν ένα βαθύτατο θρησκευτικό νόημα.
Οι «Ντερβένες» έχουν σήμερα διπλό συμβολισμό:
α) Με τη φωτιά ζεσταίνονται o ι καρδιές των ανθρώπων και
β) με την καθαρτική ιδιότητα της φωτιάς καίγεται ο παλιός άνθρωπος με τα μίση, τα πάθη, τις αμαρτίες και τις κακίες του και γεννιέται ένας νέος, ανακαινισμένος άνθρωπος, έτοιμος πια να μπα στην περίοδο της προσευχής κατ της νηστείας, που αρχίζει την επόμενη μέρα, την Καθαρά Δευτέρα, και εξαγνισμένος έτσι, να δεχτεί το μήνυμα της θυσίας του Θεανθρώπου.
Σχετικό με τον παραπάνω συμβολισμό είναι και το εξής τετράστιχο που τραγουδούσαν τα παιδιά γύρω στό τις αναμμένες κλαδαριές τη νύχτα της Αποκριάς. Τις τρανές τις Αποκριές που ανάβουν κλαδαριές αποκρέβουν το τυρί ώσπου να 'ρθει η Λαμπρή.
Οι προετοιμασίες και οι φροντίδες, για να γίνει η Ντερβένα η ομορφότερη και η μεγαλύτερη στο χωριό, κρατούσαν πολλές μέρες.
Η όλη διαδικασία για τη συγκέντρωση των κλαδιών (πουρναριών) και το στήσιμο της «θημωνιας» έπαιρνε ένα τελετουργικό χαρακτήρα,
Σύσσωμος ο «μαχαλάς*, μικροί και μεγάλοι, βρισκόταν σε «οργασμό» κινητοποιήσεων. Οι μεγάλοι οργάνωναν ολόκληρη εκστρατεία με εθελοντικήπροσφορά προσωπικής εργασίας και αναλάμβαναν το κόψιμο και τη μεταφορά των κλαδιών από ης πλαγιές του Παγγαίου. Οι μικροί, τα παιδιά, μόλις «σμούχριαζε» (σουρούπωνε) άρχιζαν τα «κλαδοκλεψίματα» και τα «κλαδοκουβαλήματα» ώστε να μπορέσει να ξεπεράσει η Ντερβένα τους τις Ντερβένες των άλλων μαχαλάδων (=συνοικιών) του χωριού.
Σ* αυτή τη τελετουργία της Ντερβένας και την «ευγενή» άμιλλα των «μαχαλάδων» του χωριού, η κλοπή των πουρναριών δεν ήταν πράξη ατιμωτική και επιλήψιμη. Απεναντίας θεωρούνταν «εξυπνάδα», μια μορφή «ηρωισμού», ένα είδος «μαγκιάς». Και ακόμη ήταν σύμφωνη με την παραδοσιακή περί δικαίου αντίληψη και το εν γένει επικρατούν αξιακό συστημα της τοπικής κοινωνίας της εποχής εκείνης. Ηταν, δηλαδή, μια παγιωμένη παραδοσιακή συνήθεια.
Και τώρα ακόμη τα παιδιά της Πρώτης - Σερρών δεν λένε να αφήσουν την Ντερβένα. Το έθιμο της Αποκριατικης Ντερβένας, σήμερα, στην Πρώτη ενσωμάτωσε στοίχεία της τοπικής παράδοσης και τα τελευταία χρόνια οι «Ντερβένες» πήραν λαογραφικό χαρακτήρα, έτσι που ο Σύλλογος Φιλλομούσων Η ΠΡΟΟΔΟΣ στην προσπάθεια του να διατηρήσει τα πατροπαράδοτα ηθη και έθιμα διοργανώνει κάθε χρόνο το βράδυ της τελευταίας Κυριακής της Αποκτάς, της Τυρινής, αποκριάτικες εκδηλώσεις, όπου συρρέουν πλήθη επισκεπτών, όχι μόνο από τα γύρω χωριά, αλλά και από μακρινές πόλεις, για να δουν την αναβίωση αυτού εθίμου της Ντερβένας και να θαυμάσουν τις μεγαλειώδεις φωτιές. Και όλος αυτός ο κόσμος που έρχεται στην Πρώτη δεν φεύγει χωρίς κέρδος. Στην κεντρική πίκπεία του Δήμου οργανώνεται γλέντι με τη συνοδεία παραδοσιακών μουσικών οργάνων και εκεί όλος ο κόσμος απολαμβάνει τα γευστικά εδέσματα και το άφθονο κρασί και ρακί από τα ξακουστά ρακοκάζανα της Πρώτης Σερρών.
Κείμενα Ηρακλή Ευγενίδη, Φιλολόγου
https://www.facebook.com/prwti.eidisi
https://www.facebook.com/groups/dimiourgiaepikinonia
http://dimiourgia-epikinonia.blogspot.com/
Επιμέλεια : φώτο video Paul P Nounis
